Η συνήθεια του να μαζεύεται η κάπαρη και να χρησιμοποιείται ως ορεκτικό άρτυμα είναι πανάρχαια στα μέρη μας. Λένε πως πριν ξελογιάσει με την ομορφιά της τον Πραξιτέλη, η ξακουστή εταίρα Φρύνη ζούσε συλλέγοντας κάπαρη, την οποία πουλούσε στην αγορά των Αθηνών. Και ήταν τέτοια η αγάπη των Αθηναίων για την κάπαρη που ο ιδρυτής της Στωικής Σχολής Ζήνων ο Κιτιεύς έπαιρνε όρκο στ’ όνομά της. Να μη σας παραξενεύει αυτό, θυμηθείτε ότι ο Σωκράτης ορκιζόταν στο σκύλο του.
Στην αρχαιότητα πάντως η κάπαρη συγκαταλεγόταν στα ορεκτικά των Ελλήνων. Την έτρωγαν σκέτη ή με ξίδι σαν τουρσί. Επίσης στην σάλτσα νοστίμιζε τα φαγητά. Είχε θεραπευτικές ιδιότητες, λένε ότι γιάτρευε τη σπλήνα, εντερικές διαταραχές και τις αιμορροΐδες.
Ο αρχαίος γιατρός Διοσκουρίδης συνιστούσε τα φύλλα και τη ρίζα του φυτού για να εξαφανίζονται τα πρηξίματα. Στη φαρμακευτική χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις αδυναμίας, ως διεγερτικό της κυκλοφορίας και των αναπνευστικών λειτουργιών. Χρησιμοποιείται ακόμα σε περιπτώσεις ανεπάρκειας, πόνων και εμμήνων. Δίνεται στις έγκυες πριν από τη γέννα για να προκαλέσει συσπάσεις στη μήτρα. Σταματά τη διάρροια και τους σπασμούς στο στομάχι και τα έντερα, ενώ χρησιμοποιείται και κατά της ανικανότητας και των τσιμπημάτων από σφήκες και δαγκώματα φιδιών.
Στη ρωμαϊκή εποχή η ζήτηση για κάπαρη έφτασε σε τέτοιο σημείο που αναπτύχθηκε κλάδος ολόκληρος της βιοτεχνίας με αποκλειστικό αντικείμενο την επεξεργασία της. Κι αυτό σε πείσμα ασφαλώς των άνω ορόφων της κοινωνικής πυραμίδας που περιφρονούσαν την πικάντικη γεύση της θεωρώντας την κατάλληλη μόνο για πληβείους. Ρωτάτε το γιατί; Απλούστατα γιατί λόγω αφθονίας η κάπαρη ήταν φτηνή. Οι έμποροι πάντως διαμόρφωσαν σιγά-σιγά τις συνθήκες που επέτρεπαν την εμπορία και ακριβής κάπαρης περνώντας την από χάλκινα κόσκινα για να την ξεχωρίζουν σε κατηγορίες. «Όσο πιο μικρή, τόσο καλύτερη και δαπανηρή» ήταν ο απαράβατος κανόνας, ο οποίος παραμένει ίδιος μέχρι σήμερα σε κάποιες μεσογειακές χώρες που εμπορεύονται καλλιεργημένη κάπαρη.
Οι συχνές αναφορές στο φυτό της κάπαρης, από τους αρχαίους συγγραφείς, οι οποίοι ασχολήθηκαν με τις τροφές και τη σύστασή τους, μας βεβαιώνουν ότι ήταν γνωστή τόσο ως «αυτόνομο» ορεκτικό όσο και ως άρτυμα πολλούς αιώνες πριν.
Όταν ο περιηγητής F.W. Sieber επισκέφθηκε το 1817 την Κρήτη, κατέγραψε στις βοτανολογικές του σημειώσεις ένα είδος κάπαρης το οποίο ήταν στους Ευρωπαίους εντελώς άγνωστο: «Αυτό όμως που με ευχαρίστησε ιδιαίτερα ήταν ένα κλαδί του φυτού capparis egyptiaca που δεν είχε μάλιστα φύλλα ούτε άνθη. Κατάλαβα ότι ήταν κάπαρη από τον κορμό της και από τα δύο χρυσαφιά γυριστά αγκάθια της συμπέρανα ότι ανήκε στο αιγυπτιακό είδος».
Ο αρχαίος γιατρός Διοσκουρίδης συνιστούσε τα φύλλα και τη ρίζα του φυτού για να εξαφανίζονται τα πρηξίματα. Στη φαρμακευτική χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις αδυναμίας, ως διεγερτικό της κυκλοφορίας και των αναπνευστικών λειτουργιών. Χρησιμοποιείται ακόμα σε περιπτώσεις ανεπάρκειας, πόνων και εμμήνων. Δίνεται στις έγκυες πριν από τη γέννα για να προκαλέσει συσπάσεις στη μήτρα. Σταματά τη διάρροια και τους σπασμούς στο στομάχι και τα έντερα, ενώ χρησιμοποιείται και κατά της ανικανότητας και των τσιμπημάτων από σφήκες και δαγκώματα φιδιών.
Στη ρωμαϊκή εποχή η ζήτηση για κάπαρη έφτασε σε τέτοιο σημείο που αναπτύχθηκε κλάδος ολόκληρος της βιοτεχνίας με αποκλειστικό αντικείμενο την επεξεργασία της. Κι αυτό σε πείσμα ασφαλώς των άνω ορόφων της κοινωνικής πυραμίδας που περιφρονούσαν την πικάντικη γεύση της θεωρώντας την κατάλληλη μόνο για πληβείους. Ρωτάτε το γιατί; Απλούστατα γιατί λόγω αφθονίας η κάπαρη ήταν φτηνή. Οι έμποροι πάντως διαμόρφωσαν σιγά-σιγά τις συνθήκες που επέτρεπαν την εμπορία και ακριβής κάπαρης περνώντας την από χάλκινα κόσκινα για να την ξεχωρίζουν σε κατηγορίες. «Όσο πιο μικρή, τόσο καλύτερη και δαπανηρή» ήταν ο απαράβατος κανόνας, ο οποίος παραμένει ίδιος μέχρι σήμερα σε κάποιες μεσογειακές χώρες που εμπορεύονται καλλιεργημένη κάπαρη.
Οι συχνές αναφορές στο φυτό της κάπαρης, από τους αρχαίους συγγραφείς, οι οποίοι ασχολήθηκαν με τις τροφές και τη σύστασή τους, μας βεβαιώνουν ότι ήταν γνωστή τόσο ως «αυτόνομο» ορεκτικό όσο και ως άρτυμα πολλούς αιώνες πριν.
Όταν ο περιηγητής F.W. Sieber επισκέφθηκε το 1817 την Κρήτη, κατέγραψε στις βοτανολογικές του σημειώσεις ένα είδος κάπαρης το οποίο ήταν στους Ευρωπαίους εντελώς άγνωστο: «Αυτό όμως που με ευχαρίστησε ιδιαίτερα ήταν ένα κλαδί του φυτού capparis egyptiaca που δεν είχε μάλιστα φύλλα ούτε άνθη. Κατάλαβα ότι ήταν κάπαρη από τον κορμό της και από τα δύο χρυσαφιά γυριστά αγκάθια της συμπέρανα ότι ανήκε στο αιγυπτιακό είδος».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου